طی یک دهه گذشته، بخش مالی اسلامی به یک صنعت پر جنب و جوش و رو به رشد تبدیل شده است. اگرچه این بخش تنها بخش کوچکی از کل بخش مالی جهانی است، اما تأثیر آن در حال گسترش است.

پیش بینی می شود دارایی های اقتصادی سازگار با شریعت تا سال 2023 به 3.8 تریلیون دلار برسد که از 200 میلیارد دلار در سال 2003 رشدی نجومی را نشان می دهد.

اکثر فعالیت های مالی اسلامی در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) به علاوه ایران و مالزی تمرکز دارد، اما این صنعت به طور فزاینده ای در عرصه جهانی در حال خودنمایی است. تحقیقات تامسون رویترز نشان می دهد كه قبرس، نیجریه و استرالیا جزء سریعترین مکانهای رشد این بخش در سال های پیش رو هستند.

به نظر می رسد آفریقا یک بازار به ویژه سودآور است که حرکت های رو به جلوی خود را آغاز کرده است. جمعیت مسلمان در صحرای آفریقا در دهه های بعدی با رشد قابل توجهی روبرو می شود که سهم بانکداری اسلامی را در بازارهای مالی افزایش خواهد داد. طبق اعلام شورای خدمات مالی اسلامی، پیش از این بازار و در سال 2017 بازارهای مالی اسلامی در آفریقا ارزشی معادل 30 میلیارد دلار داشت.

Fintech یک عامل بزرگ رشد بخش در GCC و خارج از منطقه بوده است. بر اساس آخرین تخمین های IFN Fintech ، هم اکنون 114 شرکت fintech اسلامی در حال فعالیت هستند.

این شرکت ها ارائه دهندگان خدمات مالی دیجیتال در قالب بانکداری اسلامی هستند که به تقویت مالی این کشورها کمک می کنند.با این حال شیوه های تجاری و مالی از بازاری به بازار دیگر در خاورمیانه، آفریقا و آسیای جنوب شرقی متفاوت است و منجر به برخی اختلافات درباره عدم قطعیت های نظارتی می شود که این امر به منظور کاهش نگرانی های سرمایه گذاران باید مورد تجدید نظر و اتخاذ راهکارهای مشترک قرار گیرد. هرچند بنا بر مشکلات موجود ممکن است رشد اولیه بازارهای مالی اسلامی کاهش یابد، این بخش در سال های آینده فضای زیادی برای پیشرفت دارد.

رویه های بانکداری اسلامی در جهان

طی 30 سال گذشته یا بیشتر، تمرکز سیستم بانکی دنیا اغلب روی مشتری مداری بوده اما به جرات باید گفت بانکداری اسلامی در ارتباط با مشتری مداری در دنیا حرف اول را می زند چراکه با تمرکز بر ارایه خدمات به 1.6 میلیارد نفر مسلمان در سراسر جهان توانسته نیاز کشورهای غیرمسلمان را نیز مرتفع سازد.

کارشناسان جهانی بانکداری اسلامی را یک تجربه موفق می دانند که در فاصله سال های 1995 تا 2005 با نرخ رشد 15 درصد توانست 700 میلیارد دلار گردش مالی در جهان رقم بزند اما این رقم در فاصله 5 سال به 1.4 میلیارد دلار و تا سال 2015 به 2.8 میلیارد دلار رسید که از سرعت بسیار بالای رشد بانکداری اسلامی در جهان حکایت دارد و به 23 درصد از جمعیت دنیا خدمات ارایه می کنند.

اکنون بیش از 180 بانک اسلامی در سراسر جهان با بیش از 8 هزار شعبه مشغول به فعالیت هستند.

کارشناسان بانکی دنیا معتقدند محبوبیت این سیستم بانکی ، فقط در کشورهای اسلامی نیست بلکه برخی بانک های معتبر بین المللی در کشورهای غیرمسلمان نیز به سمت این نوع بانکداری گرایش دارند به عنوان مثال سیتی بانک با تاسیس شعبه هایی در برخی کشورهای اسلامی فعالیت های منطبق بر شرع را در دستور کار خود قرار داده است.

HSBC دیگر بانک بزرگ دنیا است که از سال 2011 عملیات بانکداری اسلامی را آغاز کرده است و هم اکنون در 12 کشور مسلمان بر اساس اصول اسلام به فعالیت خود ادامه می دهد. کشورهای نوظهور مانند چین، هند، سنگاپور، ترکیه، ایران و کشورهای عربی همگی به سمت این نوع از بانکداری گرایش شدید دارند. در اندونزی که بیشترین میزان مسلمان را دارا است بانکداری اسلامی تقریبا در حال فراگیر شدن است ؛ ایران بعد از انقلاب به همین منوال.

کارشناسان معتقدند با توجه به این میزان گستردگی بانکداری اسلامی لازم است خدمات این بانک ها نیز متنوع و رو به رشد باشد. کسب اعتماد مشتری در کنار هزینه های پایین خدمات بانکی و دامنه بالای خلق اعتماد برای مشتریان از جمله موضوعاتی هستند که سیستم بانکداری اسلامی توانسته از خود به نمایش بگذارد.